Uluslararası Alg Mantar ve Bitki Adlandırma Yasası
Melbourne Yasası 2012
- Hazırlayanlar: J. McNeill…[ve diğ.], Çevirenler: Yusuf MENEMEN, Ali A. DÖNMEZ
- Fiyat: 19.00 TL Hacettepe Öğrencileri İçin Fiyat: 10.00TL
- Yayın Yılı: 2015
Canlıları sınıflandırmada moleküler verilerin ağırlık kazandığı ve filogenetik araştırmaların daha da güncel olduğu bu dönemde, geleneksel taksonomi bugün de yaşambilimin omurgası niteliğindedir. Yeryüzündeki biyoçeşitliliğin insan eliyle yok edilmesinin en şiddetli olduğu bu dönem, Türkiye’de daha da can yakıcı yaşanmaktadır.
Biyoçeşitliliğin araştırılması, canlıların tanımlanması ve sınıflandırılması bağlamında, taksonomi bilimi kaybetmekte olduğu popülariteye rağmen, gerçekte geçmişte olduğundan daha da önemli hale gelmiştir.
Taksonominin evrenselliği ve ürettiği bilginin güvenilirliği, herbaryumlar, tip örnekleri, bilimsel yayınlar ile bu bilim dalının omurgası ve dili olan Adlandırma Yasası'nın varlığına dayanmaktadır. Yüz yılı aşkın bir süredir yazılı kitap halinde olan ve düzenli olarak güncellenen bu eser, ilk defa Viyana Yasası’nın Türkçe çevirisi ile Türk bilim insanlarına kendi dillerinde ulaşmıştır.
Melborn Yasası adıyla kullanımda olan bu kitap, tarihsel değerde yenilikler içermektedir. Bu değişiklikler İngilizce baskıda ayrıntılı olarak anlatılmaktadır. Ancak aşağıdaki 3 temel değişikliğe bir kez daha vurgu yapmakta yarar var. 1- Betim ya da diyagnozda Latince zorunluluğun kaldırılması
2- Elektronik yayının basılı yayın gibi işlem görmesi
3- Kitabın adının kapsamına uygun olarak botanik yerine, “Uluslararası Alg, Mantar ve Bitki Adlandırma Yasası” biçiminde değiştirilmesidir. Bu değişiklik doğrultusunda daha önce “bitki” olarak geçen ifadeler, bu kitapta organizma olarak yer almaktadır.
Melborn Yasası'nın Türkçe çevirisinde mümkün olduğunca Viyana Yasası’nın çevirisinde olduğu gibi İngilizce metne sadık kalınmış ve birebir, ancak daha açık ve kolay anlaşılır bir çeviri yapılmaya çalışılmıştır. Viyana Yasası’nın çevirisinde kullanılan Türkçe terimler genellikle korunmuştur, “başkasının yerine konan isim” yerine, Melborn Yasası’nda “değişiklik ismi” kullanılmıştır.
Kitabın daha kolay kullanımını sağlamak için metinin sunumunda İngilizce baskıda yapılan biçimsel düzenlemlere büyük ölçüde uyulmuştur. Bilimsel İsimler ve Konu dizinlerinde verilen sayfa numaralarının uyumlu olması için İngilizce baskı ile birebir sayfalandırma yapılmıştır. Ancak bir ya da birkaç satır kayması nadiren de olsa görülebilir.
Türkçe çevirinin okurlara biraz gecikerek ulaşmasında en önemli etken, Viyana Yasası'ndan farklı olarak kitabın İngilizce baskısı piyasaya sürüldükten sonra metin çevirmenlere gönderilmiştir. Bir miktar gecikme payını da çevirmenlerin tembelliğine (isteyen yoğunluk da diyebilir) verilerek, okurlardan hoşgörü beklenmektedir.
Viyana Yasası'nın çevirisinden sonra adlandırma ile ilgili konuların yayın, tartışma ya da diğer yollarla Türkiye’de taksonomistlerin gündeminde daha fazla yer aldığı gibi bir düşünce ile kendimizi mutlu hissetmekteyiz. Melborn Yasası'nda mümkün olduğunca Türkçe’ye yerleşmiş Adlandırma Kuralları'nın tanım ve kavramlarım korumaya çalıştık. Bununla birlikte özünde taksonominin hukuk dili olan adlandırma konusunu, daha açık ve anlaşılır bir Türkçe ile ifade etmeye özen gösterdik.
Meslektaşlarımızdan gelecek her türlü düzeltme ve öneriler bir sonraki Yasa’nın Türkçe çevirisinde saygıyla anılacaktır.